De Schweinebraten is een van de meest geliefde gerechten uit de Beierse keuken: langzaam gegaard varkensvlees in een diepe saus van donker bier, wortel en ui, geserveerd met zachte aardappelknoedels. Het is een gerecht dat in Duitsland symbool staat voor winter, gastvrijheid en familie.
Of je hem nu in de oven, pressure cooker of slowcooker bereidt – de geur van dit stoofgerecht maakt van elke dag een zondag.
Bereidingstijd (oven): ± 4 uur
Bereidingstijd (pressure cooker): ± 60 minuten
Bereidingstijd (slowcooker): ± 7 uur
Bereidingstijd aardappelknoedels: ± 45 minuten
Porties: 4
Ingrediënten – Schweinebraten
1,2 kg varkensschouder of procureur, met vetlaagje
2 uien, grof gesneden
3 wortelen, in stukken
½ knolselderij, in blokjes
1 prei, in ringen
4 teentjes knoflook, gekneusd
2 el grove mosterd (bij voorkeur Duitse of Dijon)
2 el zonnebloemolie of reuzel
1 el tomatenpuree
500 ml donker bier (zie biersuggesties onderaan)
250 ml runderbouillon
2 takjes rozemarijn
3 takjes tijm
2 laurierblaadjes
Zout en versgemalen peper
Ingrediënten – Aardappelknoedels (Kartoffelknödel)
1 kg kruimige aardappelen
50 g maïzena of aardappelzetmeel
2 eieren
1 tl zout
Snuf nootmuskaat
50 g paneermeel (optioneel, voor meer stevigheid)
Bloem om te bestuiven
Bereiding Schweinebraten – oven (langzaam gegaard)
Verwarm de oven voor op 140 °C. Wrijf het vlees in met zout, peper en mosterd. Verhit de olie in een gietijzeren braadpan en schroei het vlees rondom goudbruin. Haal het uit de pan en zet apart.
Fruit in dezelfde pan de uien, wortel, knolselderij en prei tot ze beginnen te kleuren. Voeg de tomatenpuree toe en bak kort mee. Blus af met het donkere bier en roer de aanbaksels los. Voeg bouillon, knoflook en kruiden toe en leg het vlees terug in de pan.
Dek de pan af (met deksel of aluminiumfolie) en schuif in de oven. Laat de Schweinebraten ongeveer 3½ tot 4 uurlangzaam garen. Bedruip het vlees elk uur met het kookvocht.
Laat het vlees na het garen 10 minuten rusten, zeef of pureer de saus en serveer.
Bereiding in de pressure cooker
Wrijf het vlees in met zout, peper en mosterd. Verhit de olie in de pan (op sauté-stand) en bak het vlees rondom bruin. Haal het eruit en fruit de groenten kort met de tomatenpuree. Voeg het bier en de bouillon toe, roer de aanbaksels los en leg het vlees terug. Voeg de kruiden toe, sluit de deksel en stel de cooker in op vleesstand gedurende 60 minuten.
Laat de druk daarna vanzelf afbouwen. Haal het vlees eruit, pureer eventueel de saus en serveer met de groenten.
Bereiding in de slowcooker
Volg dezelfde stappen als hierboven, maar gebruik de slowcooker. Leg het aangebraden vlees en de groenten met bier, bouillon en kruiden in de pot. Laat 7 tot 8 uur op low of 4 tot 5 uur op high garen. Het vlees wordt boterzacht en vol van smaak.
Bereiding aardappelknoedels
Schil de aardappelen, kook ze gaar en stamp ze fijn terwijl ze nog warm zijn. Laat ze iets afkoelen. Meng er de maïzena, eieren, zout en nootmuskaat door tot een stevig maar soepel deeg ontstaat.
Voor de Nederlandse variant vorm je bollen ter grootte van een mandarijn (ongeveer 10 tot 12 knoedels).
Wil je ze traditioneel Beiers, maak dan grotere bollen ter grootte van een kleine appel (ongeveer 6 stuks).
Breng een grote pan met licht gezouten water aan de kook. Laat de knoedels voorzichtig in het hete water zakken en draai het vuur laag zodra ze boven komen drijven. Laat ze nog 10 minuten zachtjes garen zonder dat het water kookt.
Schep ze eruit met een schuimspaan en houd warm tot serveren.
Biersuggesties per bereidingsmethode
Oven:
Kies voor een donker, moutig bier met lichte karamelsmaak, zoals Hertog Jan Dubbel of Brand Dubbelbock. Deze bieren behouden hun diepte bij langzaam garen.
Pressure cooker:
Gebruik een bier met iets meer hoparoma en bitterheid, bijvoorbeeld Grolsch Dunkel Weizen of La Trappe Dubbel. De kortere kooktijd laat het bieraroma meer op de voorgrond komen.
Slowcooker:
Ga voor een zacht, lichtzoet bier zoals Gulpener Oud Bruin of Texels Stormbock. De lange garing versterkt de karamel- en mouttonen zonder dat het bitter wordt.
Serveeradvies
Snijd de Schweinebraten in plakken en serveer met de donkere biersaus, groenten en aardappelknoedels. Lepel wat extra saus over de knoedels en geef er eventueel een salade van appel en venkel of rodekool met appel bij.
Koksland-tip
Gebruik een gietijzeren braadpan voor een gelijkmatige garing, of een Wartmann pressure cooker voor de snelle variant. Beide geven een intens geconcentreerde saus en mals vlees. Combineer met een lokaal gebrouwen donker bier voor een eigen twist op de Beierse klassieker.
Duitse wintertraditie
In Duitsland hoort de Schweinebraten bij de winter zoals glühwein bij de kerstmarkt. In elke regio verschilt het recept iets, maar overal staat het symbool voor rust, familie en smaak die tijd krijgt. De geur van langzaam gegaard vlees, donkere mout en kruiden vult het huis en nodigt uit om samen te eten.
Met dit recept breng je datzelfde gevoel naar je eigen keuken – of je nu kiest voor de authentieke Beierse knoedels of de lichtere Nederlandse versie. Altijd eerlijk eten, met aandacht en karakter.
